Strona wykorzystuje ciasteczka by świadczyć usługi na najwyższym poziomie Polityka prywatności
Rozumiem
Zaburzenia ze spektrum autyzmu obejmują bardzo szeroki wachlarz problemów w obrębie komunikacji werbalnej – od trudności w rozumieniu przenośni, metafor, ironi, dowcipu, poprzez zaburzenia takie jak, takie jak echolalia czyli powtarzanie słów lub fraz, aż po trudności w adekwatnej intonacji. Niektóre dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu zaczynają mówić później niż ich rówieśnicy, ale w skrajnych przypadkach mogą nie rozwijać mowy wcale.
Trudności obejmują także komunikację niewerbalną: umiejętność nawiązywania kontaktu wzrokowego, ekspresję twarzy, gesty, i postawę ciała. W rezultacie dzieci mogą mieć znaczące problemy w obszarze wyrażania swoich myśli, uczuć i potrzeb.
Warto poznać praktyczne wskazówki, które są pomocne w komunikacji z dzieckiem z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, wspierające rozwój mowy i języka, zrozumienie nietypowych zachowań komunikacyjnych, uważne słuchanie i odpowiednie reagowanie oraz radzenie sobie z trudnościami komunikacyjnymi.
Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) to grupa zróżnicowanych zaburzeń neurorozwojowych charakteryzujących się trudnościami w zakresie interakcji społecznych, komunikacji werbalnej
i niewerbalnej oraz ograniczonym i stereotypowym repertuarem zainteresowań i aktywności. Komunikacja i interakcje społeczne mogą być wyjątkowo trudne dla dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, dlatego istotne jest, aby rodzice byli świadomi, jak mogą się efektywnie wspierać komunikację i interakcje społeczne dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu posiadają wiele zasobów i kompetencji, które mogą wykorzystać przy odpowiednim wsparciu rodziców.
Dzieci z zaburzeniami ze spektrumautyzmu mają trudności z użyciem mowy w celu komunikacji. Występują u nich zaburzenia w postaci nieprawidłowej wysokości głosu i intonacji oraz nieprawidłowego akcentu i rytmu wypowiedzi. Występują też trudności w rozumieniu słów wieloznacznych w zależności od kontekstu, i w nadawaniu właściwego znaczenia usłyszanym słowom. Problemem jest również rozumienie przenośni, przysłów, które rozumiane są zbyt dosłownie. Trudność sprawia im rozumienie informacji zawartych w komunikacie, który ma związek z intonacją głosu, jak również rozumienie ironii i żartów. Dziecko przejawia trudności w naprzemiennej komunikacji, nie potrafi rozpoznać, kiedy powinno się odezwać, przerywa rozmowę w trakcie jej trwania, może mówić w trakcie wypowiedzi innych osób. Wypowiedzi dziecka są mogą być zbyt formalne i pedantyczne. Dzieci z ADS mogą mieć problem ze slangiem młodzieżowym czy określeniami potocznymi. Większe trudności pojawiają się, kiedy w rozmowie uczestniczą więcej niż dwie osoby. Najłatwiej jest nawiązać z dzieckiem kontakt w sytuacji „jeden na jeden”. Dziecko może nie posługiwać się gestem, mimika może być sztywna, niedostosowana do sytuacji, np. dziecko cały czas może uśmiechać się nieadekwatnie do sytuacji lub mieć „twarz pokerzysty”. Problemy w komunikacji pogłębia zaburzone rozumienie komunikacji niewerbalnej (nieumiejętność odczytywania postawy ciała, gestów, wyrazu twarzy i oczu) oraz niedostosowana komunikacja niewerbalna.
Język i mowa są ważnymi aspektami komunikacji. Dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mogą doświadczać trudności w komunikacji i rozumieniu języka. Możesz wspierać rozwój umiejętności komunikacyjnych dziecka i rozumienia języka w następujący sposób:
Kontakt wzrokowy jest istotnym elementem komunikacji niewerbalnej. Dzieci z ASD mogą mieć trudności z nawiązywaniem kontaktu wzrokowego, co może utrudniać porozumiewanie się. Zachęcaj dziecko do utrzymania kontaktu wzrokowego.
Praktykuj nawiązywanie kontaktu wzrokowego poprzez wspólne zabawy. Pamiętaj jednak, że nie należy zmuszać dziecka do utrzymania kontaktu wzrokowego, jeśli jest to dla niego niekomfortowe.
Dzieci z ASD mogą potrzebować dodatkowego wsparcia w komunikacji. Alternatywne metody komunikacji, takie jak systemy komunikacji obrazkowej (PECS) czyli metoda wymiany obrazków, mogą ułatwić porozumiewanie się z dzieckiem. Współpracuj z terapeutą, który pomoże wybrać odpowiednią metodę dla Twojego dziecka i naucz się jej stosowania. Wczesne rozpoznanie objawów ASD i podjęcie intensywnych oddziaływań terapeutycznych, wpływa pozytywnie na funkcjonowanie, skutkując lepszą jakością życia dziecka w przyszłości.
Warto także rozważyć naukę języka migowego czy komunikacji wspomaganej technologicznie (AAC).
Dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mogą wykazywać nietypowe zachowania komunikacyjne takie jak echolalia (powtarzanie usłyszanych słów lub zdań) a także trudności w adekwatnej intonacji. Ważne jest zrozumienie, że te mogą być wyrazem uczuć, potrzeb czy frustracji dziecka.
Stań się obserwatorem, analizuj sytuacje, w których te zachowania występują, oraz próbuj zrozumieć, co dziecko próbuje przekazać. Może być konieczne wprowadzenie zmian w otoczeniu lub dostosowanie podejścia, aby ułatwić dziecku komunikację i zrozumienie.
Kiedy komunikujesz się z dzieckiem w ASD ważne jest, aby uważnie słuchać i obserwować jego zachowanie. Dziecko może wyrażać swoje uczucia i potrzeby na różne sposoby, niekoniecznie za pomocą słów. Staraj się zrozumieć, co stoi za danym zachowaniem, i odpowiednio na nie reaguj.
Zachowuj spokój i cierpliwość, nawet jeśli komunikacja jest trudna. Daj dziecku czas na wyrażenie siebie, unikaj zbyt wielu pytań czy instrukcji naraz. Doceniaj każdą próbę komunikacji ze strony dziecka i staraj się być wsparciem dla niego w każdej sytuacji.
Trudności komunikacyjne są często źródłem frustracji zarówno dla dziecka z z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, jak i dla rodziców. Ważne jest, aby nauczyć się radzenia sobie z tymi trudnościami, aby zapewnić dziecku poczucie bezpieczeństwa i zrozumienia.
Współpracuj z terapeutami i specjalistami, którzy mogą pomóc dziecku w pokonywaniu trudności komunikacyjnych. Poszukaj wsparcia w grupach dla rodziców dzieci z autyzmem, aby dzielić się doświadczeniami i uczyć się od innych.
Z odpowiednimi strategiami i wskazówkami komunikacja z dzieckiem z ASD jest możliwa i skuteczna. Wspieraj rozwój mowy i języka, nawiązuj kontakt wzrokowy, staraj się zrozumieć nietypowe zachowania komunikacyjne, wspieraj umiejętności społeczne, uważnie słuchaj i reaguj na potrzeby dziecka oraz ucz się radzić sobie z trudnościami komunikacyjnymi.
Ważne jest, aby pamiętać, że objawy i nasilenie zaburzenia ze spektrum autyzmu mogą znacząco się różnić u poszczególnych osób, między innymi ze względu na wiek, rozwój mowy i poziom rozwoju intelektualnego. Dlatego też diagnoza i adekwatne oddziaływania terapeutyczne powinny być indywidualnie dostosowane do potrzeb dziecka. Wczesna interwencja i wsparcie specjalistów: psychologów, terapeutów zajęciowych czy logopedów są kluczowe do poprawy komfortu funkcjonowania dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. To zaś przyczynia się do rozwoju umiejętności komunikacyjnych, społecznych i emocjonalnych niezbędnych do satysfakcjonującego funkcjonowania.
W Centrum CBT zajmujemy się diagnozowaniem i leczeniem trudności wynikających z objawów ASD. Efektywność tych procesów opieramy na współpracy specjalistów, w tym lekarza psychiatry dzieci i młodzieży, psychologów oraz psychoterapeutów. Warto również pamiętać o wsparciu logopedy, pedagogów, w tym pedagogów specjalnych.